27 июля - день в истории: что произошло в эту дату? 
В газете на бурятском языке «Нютаг хэлэн / Диалекты» мы всегда рассказывали про важные памятные даты и исторические факты, которые произошли в этот день календаря.
1) Дeнь пaмяти Миxaилa Юрьевича Лepмoнтoвa.
27 июля 1841 года на дуэли был убит великий русский поэт и прозаик М.Ю. Лермонтов. По одной из версий, Лермонтов выстрелил вверх, а его оппонент, Н.С. Мартынов - прямо ему в грудь. Похороны Лермонтова состоялись через два дня после трагического события на пятигорском кладбище.
Из публикации газеты «Нютаг хэлэн / Диалекты» № 7 от 8 апреля 2016 года. - Чимит-Рыгзен Намжилов буряад хэлэндэ оршуулһан.
М.Ю. Лермонтов.
Гуйраншан.
Гэгээн сүмын үүдэндэ
Гэтэн зогсобо гуйраншан,
Амиды яhан зүдэрэнги,
Арай голтой гуйбалзан.
Хахад зүhэм хилээмэ
Хайрламаар гуйгааш hаань,
Гараашадhаа хэн нэгэн
Гартань шулуу хаяа hэн.
Эгээл иимээр уйдан
Эреэ hэм шинии дурые:
Мүнөө зосоом уйтан,
Мэхэлээлши хэтэдээ намайе.
(1830 он).
*****
2) Владимир Галактионович Короленко, русский писатель украинского происхождения, родился 27 июля 1853 года.
Из публикации газеты «Нютаг хэлэн / Диалекты», № 3 от 30 декабря 2015 года. - Дулма Баторова буряад хэлэн дээрэ баргажан буряадуудай хэлэнэй аялгаар оршуулаа.
В.Г. Короленко.
Галханууд.
Нэгтэ орой намар ямарблэйдаа сибириин голой уһаар тамаржа ябааб. Гэнтэ харангхэдэм, нэгэ хадайн саатай галнууд аһаандли байхиим...
Ганста аһажархёо, бузар шангаар, яһала ойродли...
- Ай бурхан, хонхо газарни дүтэлбэбшуу гэжэ ухаандаа һаннам.
Хажуудьха хүүмни эрьелдээд, галнууд руу хараад, зүрхээ алдаандли хэлээ: «Үшөө холол даа». Би тэрээндэ веригээгойб: тэрэ гал без хажуудамдли аһажайгаа хиим.
Но тэрэ хүүмни зүбөөр хэлаан байгаал даа. Тиимэ хаб-харанхы соо галнуудш то ойро, то холо харагдаандли байгаа хиим. Холыдли болоод, дахяад ойродли, без хүнэй гараа һарбайхаардли болхиим. Теэш хадаа всё равно холо байгаал даа, тэрэ галнууд...
Биде үшөө удаан тамараабдь тэрэ голоор, без хаб-хара, бэхэдли үнгэтэй уһаар, бишайхан хаданууд ураймнай бии болоод, дахин үгэй болно. Хажуугаарнь гараад ябнабдь.
Но всё равно ураймнай тэрэ галнай аһажыл байгаа хиим, мани ооголаандли.
...Байд-байд гээд ходо тэрээгүүр ябаашаа һандагаб. Тэрэ хаднууши, хара сээл соо тэрэ бузар шангаар ялараан галнууша.
…Урайн, һүүлдэнш хадаа минии харгыда тиимэрхүү олон галнууд байгаал даа. Наһани үнгэржэл байгааш хадань, тэрэ уйдхабартай эрьенүүдэй дундуугаар ябаашаа огоош мартадаггойб, юундэб гхэдэ хүдииш хара уһан соо ябааш хадаа, ураймни всё-таки галнууд хүлеэжэ, аһажа байгаа хиим даа!
1900 он.
Ц.Ц. Чойропов, редактор газеты.
В газете на бурятском языке «Нютаг хэлэн / Диалекты» мы всегда рассказывали про важные памятные даты и исторические факты, которые произошли в этот день календаря.
1) Дeнь пaмяти Миxaилa Юрьевича Лepмoнтoвa.
27 июля 1841 года на дуэли был убит великий русский поэт и прозаик М.Ю. Лермонтов. По одной из версий, Лермонтов выстрелил вверх, а его оппонент, Н.С. Мартынов - прямо ему в грудь. Похороны Лермонтова состоялись через два дня после трагического события на пятигорском кладбище.
Из публикации газеты «Нютаг хэлэн / Диалекты» № 7 от 8 апреля 2016 года. - Чимит-Рыгзен Намжилов буряад хэлэндэ оршуулһан.
М.Ю. Лермонтов.
Гуйраншан.
Гэгээн сүмын үүдэндэ
Гэтэн зогсобо гуйраншан,
Амиды яhан зүдэрэнги,
Арай голтой гуйбалзан.
Хахад зүhэм хилээмэ
Хайрламаар гуйгааш hаань,
Гараашадhаа хэн нэгэн
Гартань шулуу хаяа hэн.
Эгээл иимээр уйдан
Эреэ hэм шинии дурые:
Мүнөө зосоом уйтан,
Мэхэлээлши хэтэдээ намайе.
(1830 он).
*****
2) Владимир Галактионович Короленко, русский писатель украинского происхождения, родился 27 июля 1853 года.
Из публикации газеты «Нютаг хэлэн / Диалекты», № 3 от 30 декабря 2015 года. - Дулма Баторова буряад хэлэн дээрэ баргажан буряадуудай хэлэнэй аялгаар оршуулаа.
В.Г. Короленко.
Галханууд.
Нэгтэ орой намар ямарблэйдаа сибириин голой уһаар тамаржа ябааб. Гэнтэ харангхэдэм, нэгэ хадайн саатай галнууд аһаандли байхиим...
Ганста аһажархёо, бузар шангаар, яһала ойродли...
- Ай бурхан, хонхо газарни дүтэлбэбшуу гэжэ ухаандаа һаннам.
Хажуудьха хүүмни эрьелдээд, галнууд руу хараад, зүрхээ алдаандли хэлээ: «Үшөө холол даа». Би тэрээндэ веригээгойб: тэрэ гал без хажуудамдли аһажайгаа хиим.
Но тэрэ хүүмни зүбөөр хэлаан байгаал даа. Тиимэ хаб-харанхы соо галнуудш то ойро, то холо харагдаандли байгаа хиим. Холыдли болоод, дахяад ойродли, без хүнэй гараа һарбайхаардли болхиим. Теэш хадаа всё равно холо байгаал даа, тэрэ галнууд...
Биде үшөө удаан тамараабдь тэрэ голоор, без хаб-хара, бэхэдли үнгэтэй уһаар, бишайхан хаданууд ураймнай бии болоод, дахин үгэй болно. Хажуугаарнь гараад ябнабдь.
Но всё равно ураймнай тэрэ галнай аһажыл байгаа хиим, мани ооголаандли.
...Байд-байд гээд ходо тэрээгүүр ябаашаа һандагаб. Тэрэ хаднууши, хара сээл соо тэрэ бузар шангаар ялараан галнууша.
…Урайн, һүүлдэнш хадаа минии харгыда тиимэрхүү олон галнууд байгаал даа. Наһани үнгэржэл байгааш хадань, тэрэ уйдхабартай эрьенүүдэй дундуугаар ябаашаа огоош мартадаггойб, юундэб гхэдэ хүдииш хара уһан соо ябааш хадаа, ураймни всё-таки галнууд хүлеэжэ, аһажа байгаа хиим даа!
1900 он.
Ц.Ц. Чойропов, редактор газеты.
1726